Περιγραφή
Ο Μιχάλης Παπαμαύρος γεννήθηκε στη Βολισσό της Χίου το 1893 και πέθανε
στις τις 26 του Απρίλη 1963 στο Δημοτικό Νοσοκομείο της Αθήνας, με την
ένδειξη άπορος.
Ήταν ένας από τους πρωτεργάτες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και του
δημοτικισμού και μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Επανειλημμένα διώχτηκε,
απολύθηκε, φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε για τις ιδέες του.
Προς το τέλος της ζωής του, το 1961, συνέγραψε τον ανά χείρας τόμο που
αποτέλεσε το «κύκνειο άσμα του», την πρώτη ολοκληρωμένη μαρξιστική
Παιδαγωγική στη χώρα μας, το «Σύστημα Νέας Παιδαγωγικής». Πρόκειται για
ένα εγχειρίδιο Παιδαγωγικής που προοριζόταν για βιβλίο αναφοράς σε
συνθήκες επικράτησης του σοσιαλισμού στη μελλοντική ελληνική κοινωνία.
Το βιβλίο ενόχλησε, προφανώς, το αστικό κράτος και προκάλεσε την άμεση
αντίδρασή του. Ακολούθησε κατάσχεση από τις αστυνομικές αρχές Αγρινίου
των ήδη διανεμημένων αντιτύπων του βιβλίου και φυλάκιση του συγγραφέα
και των εκδοτών του.
Μέσα σε αυτό το συνεχές καθεστώς διωγμών ο Παπαμαύρος υπέφερε
οικονομικά και η υγεία του κλονίστηκε ανεπανόρθωτα μετά τις αλλεπάλληλες
κακουχίες. Ωστόσο, δεν κράτησε κακία σε κανέναν. Αξίζει να μνημονευθούν
όσα έλεγε χαρακτηριστικά για τους διώκτες του: «(…) Ποτέ μου δεν τους
μίσησα. Ένα διάστημα τους περιφρονούσα, αηδίαζα. Τώρα τους ευγνωμονώ.
Μ’ έκαναν να βρω το σωστό δρόμο σαν πνευματικός άνθρωπος, που ως τότε
που με απέλυσαν δεν τον είχα βρει, έστω κι αν στο μεταξύ έκλαψα πολλές
φορές (…)»
Ας αποτελέσει, λοιπόν, η επανέκδοση του ιστορικού αυτού βιβλίου, ένα
μνημόσυνο για τα 60 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Παιδαγωγού, που
τόσα πολλά του οφείλει ο τόπος μας και η επιστήμη της Παιδαγωγικής.
