Περιγραφή
Το έργο αυτό αποτελεί υπόδειγμα συγγραφικού στιλ και επιστημονικής ακρίβειας. Πρόκειται για την ιστορία της σκέψης μιας περιόδου που θεωρείται σκοτεινή και καθόλου δημιουργική. Το βιβλίο αυτό έρχεται να χαρτογραφήσει, αντιθέτως, το φιλοσοφικό αναβρασμό που προσδιόρισε πολλούς από τους δρόμους που πήρε η ευρωπαϊκή σκέψη στη συνέχεια.
Από τη μυστηριώδη ατμόσφαιρα εκείνων των χρόνων του ημίφωτος με τις σκληρές θρησκευτικές διαμάχες της, η άγνωστη και παρεξηγημένη φιλοσοφία αυτής της περιόδου ξετυλίγεται στον αναγνώστη σαν μυθιστόρημα του Oυμπέρτο Έκο.
H επιστημονική πληρότητά του, το καθιστά έργο μοναδικό. Η Φιλοσοφία του Μεσαίωνα μοιάζει με το καταπράσινο βλαστάρι που ξεπετάγεται από ένα ξεραμένο φυτό και σιγά σιγά γίνεται δέντρο που αγκαλιάζει όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Στα ερείπια της Αρχαιότητας εμφανίζεται ένας κόσμος που χαρακτηρίζεται από τη χριστιανική διανόηση και το σφρίγος ενός μεταναστευτικού ρεύματος νέων λαών που διαμόρφωσαν την Ευρώπη μετά τη διάλυση του δυτικού ρωμαϊκού κράτους. Ολόκληρη η ζωή αυτών των νέων λαών φωτίστηκε -από κάθε άποψη- από τη χριστιανική πίστη και φιλοσοφία.
Στην πραγματικότητα, από την αρχή έως το τέλος -είτε φτωχή, την εποχή των μοναχών, είτε εμπλουτισμένη χάρη στη συνδρομή της Λογικής, της Φυσικής, των Μαθηματικών, της Μεταφυσικής, της Ηθικής, και της Πολιτικής, μετά τον 12ο αιώνα- η φιλοσοφία των Μέσων Χρόνων είναι και παραμένει πάντα η εγκυκλοπαίδεια της γνώσης.
Το μεγάλο προτέρημα αυτού του κειμένου είναι η απόλυτα κατανοητή – ακόμα και για τον αμύητο αναγνώστη – κριτική προσέγγιση.
Ο συγγραφέας δεν αρκείται σε μια επιστημονικά αδιαπραγμάτευτη ιστοριογραφία. Η ταυτότητα της φιλοσοφίας κατά τους Μέσους Χρόνους αναδεικνύεται αρχικά μέσα από την ανάλυση τόσο των θεολογικών όσο και των «εκκοσμικευμένων» πεδίων της και στη συνέχεια μέσα από μια δημιουργική σύνθεση των γνωρισμάτων τους – την οποία ο Franco Alessio εκφράζει με έναν εξαιρετικά πρωτοποριακό τρόπο, καθιστώντας το έργο του πολύτιμο απόκτημα στην ούτως ή άλλως περιορισμένη σχετική βιβλιογραφία.
