Περιγραφή
Σε τούτο το κείμενο, που προοριζόταν για “συμπλήρωμα” της Γέννησης της Τραγωδίας, ο 25χρονος καθηγητής Φρειδερίκος Νίτσε αφηγείται την ιστορία των “πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων”, απ’ το Θαλή ως το Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ερωτήματα που θα τον απασχολήσουν στα μετέπειτα έργα του. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και μια εκλογή απ’ τις αδημοσίευτες στα ελληνικά διαλέξεις του για τους Προπλατωνικούς φιλοσόφους, με σχετικές σημειώσεις που κρατούσε κατά την ενασχόλησή του με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία.
– Υπάρχει ενοχή, αντίφαση και πόνος σε τούτο τον κόσμο;
– Ναι! φωνάζει ο Ηράκλειτος, αλλά μόνο για τον κοντόθωρο, που αντικρύζει τα πράγματα χωριστά, ξεκομμένα – όχι για τον θεατή του όλου θεό. Γι’ αυτόν, όλες οι αντιφερόμενες δυνάμεις βαίνουν προς κάποιαν αρμονία, αφανή μεν στο κοινό μάτι, φανερή όμως σ’ όποιον αγκαλιάζει με το βλέμμα του τούτο τον κόσμο, σαν εκείνον τον θεϊκό οφθαλμό. Μπροστά στην πύρινη ματιά του εξατμίζεται ως κ’ η ελάχιστη σταγόνα αδικίας σ’ αυτό το κεχυμένο ολόγυρα Σύμπαν!
